Δ.Τ.2019 - Διαδικτυακές αγορές: Καταναλωτές προσοχή!

Το Νοέμβριο του 2018, η Ε.Ε. διενήργησε έλεγχο («σάρωση») σε ιστότοπους καταναλωτικών ειδών, σε όλη την Ε.Ε (24 κράτη μέλη και Νορβηγία και Ισλανδία). Ο έλεγχος διενεργήθηκε σε 560 ιστότοπους ηλεκτρονικού εμπορίου που προσφέρουν προϊόντα, υπηρεσίες και ψηφιακό περιεχόμενο, όπως ρούχα, παπούτσια, λογισμικό ή εισιτήρια για ψυχαγωγικές εκδηλώσεις. Δυστυχώς:

• Το 60% περίπου των ιστοτόπων παρουσίαζαν παρατυπίες όσον αφορά την τήρηση των κανόνων της ΕΕ για την προστασία των καταναλωτών, κυρίως σε σχέση με τον τρόπο παρουσίασης των τιμών και των ειδικών προσφορών.

• Για πάνω από το 31% των ιστοτόπων που προσφέρουν εκπτώσεις, οι αρμόδιες αρχές για την προστασία των καταναλωτών είτε είχαν υπόνοιες ότι οι ειδικές προσφορές δεν ήταν γνήσιες είτε διαπίστωσαν ότι ο τρόπος με τον οποίο υπολογιζόταν η μειωμένη τιμή δεν ήταν σαφής.

• Το 39% από τους εμπόρους αυτούς δεν είχαν συμπεριλάβει τις κατάλληλες πληροφορίες σχετικά με τα επιπλέον υποχρεωτικά τέλη παράδοσης, τις μεθόδους πληρωμής, τα τέλη κράτησης και άλλες παρόμοιες επιβαρύνσεις.

• Στο 59% των 560 ιστοτόπων που ελέγχθηκαν, οι έμποροι δεν παρείχαν σύνδεσμο για εύκολη πρόσβαση στην πλατφόρμα ηλεκτρονικής επίλυσης διαφορών, όπως είναι υποχρεωτικό σύμφωνα με τη νομοθεσία της ΕΕ. Η πλατφόρμα ηλεκτρονικής επίλυσης διαφορών επιτρέπει στους καταναλωτές και τους εμπόρους να επιλύουν τις διαφορές τους χωρίς να προσφεύγουν στα δικαστήρια.

• Στο 30% περίπου των ιστοτόπων διαπιστώθηκαν παρατυπίες σε σχέση με τον τρόπο παρουσίασης των πληροφοριών που αφορούν το δικαίωμα υπαναχώρησης των καταναλωτών.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το δίκτυο συνεργασίας για την προστασία των καταναλωτών δεσμεύτηκαν ότι θα διασφαλίσουν την πλήρη συμμόρφωση όλων των εμπλεκόμενων εμπόρων με την ενεργοποίηση των εθνικών διαδικασιών επιβολής της νομοθεσίας.

Η κατάσταση, που περιγράφουμε, παραπάνω, πρέπει να έχει βελτιωθεί, γιατί κάθε χρόνο, από το 2007, που η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διενεργεί «σαρώσεις» (αεροπορικές εταιρείες (2007), περιεχόμενο κινητής τηλεφωνίας (2008), ηλεκτρονικά είδη (2009), ηλεκτρονικά εισιτήρια (2010), καταναλωτική πίστη (2011), ψηφιακό περιεχόμενο (2012), ταξιδιωτικές υπηρεσίες (2013), εγγυήσεις για τα ηλεκτρονικά είδη (2014), οδηγία για τα δικαιώματα των καταναλωτών (2015), εργαλεία σύγκρισης στον ταξιδιωτικό τομέα (2016) και τηλεπικοινωνιές και άλλες ψηφιακές υπηρεσίες (2017)) ακολουθούν συστάσεις και συμμόρφωση των εμπλεκόμενων, με τη νομοθεσία. Όμως, συνεχίζει να χρειάζεται προσοχή!

Το ΚΕ.Π.ΚΑ. – Κέντρο Προστασίας Καταναλωτών συνιστά, στους καταναλωτές: Πριν ολοκληρώσουμε μια διαδικτυακή αγορά, προσέχουμε, αν στον ιστότοπο υπάρχουν σαφείς πληροφορίες, για:

• Τα χαρακτηριστικά του προϊόντος

• Την τελική τιμή του προϊόντος, περιλαμβανομένων των φόρων του κόστους παράδοσης, τυχόν τελών κράτησης, ή οποιαδήποτε άλλη χρέωση.

• Το δικαίωμα υπαναχώρησης

• Τους τρόπους πληρωμής.

• Την εναλλακτική επίλυση διαφορών

• Τις τυχόν εκπτώσεις και/ή προσφορές

Εάν λείπουν αυτά τα στοιχεία, ή κάποια από αυτά τα στοιχεία, από έναν ιστότοπο, ΔΕΝ ολοκληρώνουμε την αγορά μας. Οι αθέμιτες εμπορικές πρακτικές, που βλάπτουν τους καταναλωτές, πρέπει να σταματήσουν.

Επιπλέον, το ΚΕ.Π.ΚΑ. εφιστά την προσοχή των καταναλωτών, όταν πραγματοποιούν αγορές, από ιστότοπους εκτός Ε.Ε. (Τουρκία, Κίνα, Ινδία, Καναδάς κ.λπ.) Πρέπει να γνωρίζουμε ότι πάνω από τα μισά μη ασφαλή προϊόντα, που κυκλοφόρησαν στην ευρωπαϊκή αγορά το 2018, προέρχονταν από την Κίνα.

Τα ηλεκτρονικά είδη και τα παιχνίδια, για να κυκλοφορήσουν, στην ευρωπαϊκή αγορά, χρειάζονται το σήμα CE, με το οποίο οι κατασκευαστές βεβαιώνουν ότι τα προϊόντα τους είναι ασφαλή. Όμως, η Βέλγικη Οργάνωση Καταναλωτών – Test Aschats λέει ότι αυτό δεν ισχύει, καθώς ανακάλυψαν φορτιστές USB, που μπορούσαν να εκραγούν, ή να πιάσουν φωτιά. Η Οργάνωση Καταναλωτών του Η.Β. Which, αποκάλυψε ανιχνευτές καπνού, που δε λειτουργούσαν, οι οποίοι πωλούνται, από κινέζους μεταπράτες.

Στην Ολλανδία, οι Αρχές ενημέρωσαν τους καταναλωτές ότι πρέπει να προσέχουν, όταν αγοράζουν προϊόντα από κινέζικα καταστήματα, γιατί συχνά αυτά τα προϊόντα δεν κατασκευάζονται για την ευρωπαϊκή αγορά και ίσως δε συμμορφώνονται με τις ευρωπαϊκές απαιτήσεις ασφάλειας.

Παράλληλα, τους συμβούλεψαν να μην αγοράζουν ηλεκτρονικά είδη, ρούχα, κοσμήματα, καλλυντικά και παιχνίδια, που φαίνονταν εξωφρενικά φτηνά. Η Δανική Οργάνωση Καταναλωτών Forbrugerradet Taenk βρήκε παιχνίδια, που περιέχουν φθαλικές ενώσεις, που προκαλούν ενδοκρινολογικές διαταραχές.

Φυσικά οι καταναλωτές δεν μπορεί να αναλάβουν την ευθύνη να ελέγξουν την ασφάλεια των προϊόντων. Τα διαδικτυακά καταστήματα και οι αρχές (ευρωπαϊκές και εθνικές) πρέπει να εγγυηθούν την ασφάλεια των προϊόντων. Απαιτούνται κοινοί έλεγχοι της αγοράς, συντονισμένες ανακλήσεις μη ασφαλών προϊόντων, στενή συνεργασία ανάμεσα στις ευρωπαϊκές αρχές ασφάλειας προϊόντων και τις τελωνιακές αρχές.

Επειδή, όμως, ποτέ η αγορά δε θα είναι τέλεια, το ΚΕ.Π.ΚΑ. συνιστά, στους καταναλωτές, να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί όταν αγοράζουν προϊόντα, από ιστότοπους εκτός Ε.Ε.